İsrail-Filistin çatışması, Ortadoğu'nun karmaşık ve uzun soluklu siyasi krizlerinden biridir. Bu çatışma, bölgenin sadece yerel dinamiklerini değil, uluslararası güçlerin stratejik oyununu da etkilemektedir. Bu yazıda, çatışmanın bölgesel ve ulusal stratejik durumu, komşu ülkelerin bu çatışmadaki durumu ve konumu, ve çatışmayı etkileyen dış aktörlerin rolü üzerinde duracağız.

Bölgesel ve Ulusal Stratejik Durum:

Ortadoğu, enerji kaynakları, jeopolitik konumu ve dini önemi nedeniyle tarihsel olarak büyük güçlerin ilgi odağı olmuştur. İsrail-Filistin çatışması da bu bağlamda, bölgesel ve uluslararası bir nitelik kazanmıştır.

Filistin meselesi, Arap dünyası için hassas bir konudur. Arap halkları arasında Filistinlilere karşı bir dayanışma hissi bulunmaktadır. Ancak, devletlerin politik kararları bu duyarlılıktan bağımsız bir yol izleyebilir. Örneğin, bazı Arap ülkeleri İsrail ile ilişkilerini normalleştirmeye başlamıştır.

Komşu Ülkelerin Durumu ve Konumu:

Komşu ülkeler, İsrail-Filistin meselesini hem kendi ulusal güvenliklerini koruma hem de bölgesel nüfuzlarını artırma perspektifinden ele almaktadırlar.

Mısır: Mısır, İsrail ile Camp David Anlaşması ile barış yapmış ilk Arap ülkesidir. Ancak Filistin meselesi, Mısır'ın bölgesel politikalarında önemli bir rol oynamaya devam etmektedir.

Ürdün: İsrail ile barış anlaşması imzalayan ikinci Arap ülkesidir. Ürdün, Filistin meselesinde önemli bir arabulucu rolü oynamaktadır.

Lübnan ve Suriye: Her iki ülke de, İsrail karşıtlığı üzerinden iç ve dış politikalarını şekillendirebilmektedir.

Körfez Ülkeleri: Özellikle son yıllarda bazı Körfez ülkeleri, İsrail ile ilişkilerini normalleştirme yoluna gitmiştir. Bu, bölgesel denge ve İran'a karşı bir dengeleme politikası olarak görülmektedir.

Görünmeyen Etkiler:

İsrail-Filistin çatışması, bölgesel dengeleri, enerji koridorlarını, silah ticaretini ve mülteci hareketlerini etkilemektedir. Aynı zamanda, bu çatışma bölgesel radikalizmi ve terörizmi de tetiklemektedir.

ABD ve İngiltere'nin Rolü:

Hem ABD hem de İngiltere, tarihsel olarak İsrail-Filistin meselesinde önemli roller üstlenmiştir. İsrail, ABD için bölgede stratejik bir müttefik olarak görülmüştür. İngiltere ise, Filistin meselesinin tarihsel köklerine kadar uzanan bir etkisi vardır. Balfour Deklarasyonu ile İngiltere, bir Yahudi yurdunun kurulmasını desteklemiştir.

Ancak, ABD ve İngiltere'nin bölgede açıktan ve dolaylı destekleri, bölgesel dengeleri ve diğer Arap ülkeleri ile ilişkilerini etkileyebilir. Her iki ülke de, bölgede barışın sağlanması için çeşitli inisiyatiflerde bulunmuş, ancak kalıcı bir çözüme ulaşılamamıştır.

İsrail-Filistin çatışması, sadece iki halk arasında değil, aynı zamanda bölgesel ve uluslararası bir kriz olarak devam etmektedir. Büyük güçlerin bu çatışmadaki rolü, bölgesel dengeleri ve stratejileri derinden etkilemektedir.